Poezja Franciszka Petrarki

Franciszek Petrarka syn florenckich emigrantów politycznych, po latach dzieciństwa spędzonych we 

Włoszech znalazł się w południowej Francji

gdzie przeżył młodość i dokąd później niejednokrotnie powracał. Studiował prawo na Uniwersytecie Bolońskim, ale niewiele wyniósł z owych studiów, rychło uległ urokowi antyku i rozległą kulturą humanistyczną zyskiwał sobie coraz szersze uznanie. Podróże, które wypełniały mu znaczną część życia, podejmowane niejednokrotnie w misjach dyplomatycznych, a wsławione też odkryciem nieznanych pism Cycerona, przeplatały się z okresami skupienia i samotności, zwłaszcza w ciszy ulubionego zakątka — Vaucluse (Prowansja).Jak sam napisał, w Wielki Piątek 1327 w awiniońskim kościele Św. Klary ujrzał po raz pierwszy Laurę, która stała się liryczną bohaterką jego poezji i której niespodziana śmierć głęboko nim wstrząsnęła. Rozległe stosunki, jakie nawiązał z wybitnymi przedstawicielami kultury, utorowały mu drogę do najwyższego wyróżnienia — uwieńczenia laurem na rzymskim Kapitolu w dniu Wielkanocy 1341. Po wielu wędrówkach schyłek życia spędził w zachowanym do dziś domku w Arquà. 

Petrarka został nazwany włoskim humanistą pisał wiersze w języku włoskim, wiersze te potomni nazwali zbiorem pieśni. W zbiorze jest 366 utworów w tym 317 sonetów, Petrarka był twórcą sonetu włoskiego jako gatunku literackiego, jego poezje nazwano poezją "wspomnień i przemijającego czasu". Zawiera ona ujętą  historię życia poety, gdzie na pierwszy plan ukazane są dzieje wielkiej, idealnej miłości do Laury.

Petrarka stał się obsesjonatem nieodwzajemnionej miłości do damy swego serca, którą w wierszach nazwał "słodką i gorzką nieprzyjaciółką" . Krytycy literaccy twierdz, że Laura nigdy nie istniała lecz jej życie potwierdził sam Petrarka a imię Laury stało się symbolem poezji miłosnej.

Petrarka i Laura

                                                                  MIŁOŚĆ 

Miłość Petrarka przestawił jako potęgę, której nie można się oprzeć, ale która podlega jednak przemijaniu jak wszystko co jest ziemskie. Poeta usiłował bronić się przed uczuciem za pomocą argumentu rozumu lecz i to nie dawało mu rezultatu. Miłość stanowi główny ale nie jedyny temat poezji Petrarki.

Petrarka w swoich utworach porusza również takie tematy jak: 

Zniechęcenie 

Melancholia

Zmęczenie 

Znudzenie życiem 

Ubolewa nad upadkiem moralnym świata i nad własnym krajem 

       

CO TO JEST SONET?

Sonet jest to utwór 14 wersowy składający się z 2 tetrastychów i 2 tercyn. Pierwsze dwie strofy to część opisowa sonetu, dwie następne to część refleksyjna.

Petrarca w Sonetach stworzył ideał kobiecego piękna, do którego odwoływali się twórcy następnych epok literackich w całej Europie. Ukształtował też model opisywania miłości.

  Francesco Petrarka

       Sonet 132

Jeśli to nie jest miłość – cóż ja czuję?
A jeśli miłość – co to jest takiego?
Jeśli rzecz dobra – skąd gorycz, co truje?
Gdy zła – skąd słodycz cierpienia każdego?


Jeśli z mej woli płonę – czemu płaczę?
Jeśli wbrew woli – cóż pomoże lament?
O śmierci żywa, radosna rozpaczy,
Jaką nade mną masz moc! Oto zamęt.


Żeglarz, ciśnięty złym wodom dla żeru,
W burzy znalazłem się, podarłszy żagle,
Na pełnym morzu, samotny, bez steru.


W lekkiej od szaleństw, w ciężkiej od win łodzi
Płynę, nie wiedząc już sam, czego pragnę,
W zimie żar pali, w lecie mróz mnie chłodzi.

Głównym tematem sonetu jest miłość. Sposób jej ukazania jest głęboki i skłaniający do przemyśleń. Podmiot liryczny, stosując pytania retoryczne, obrazuje pełnię sprzeczności, która charakteryzuje jego uczucie. W kontekście całego cyklu wiadomym staje się, iż afekt ten skierowany jest w stronę pięknej Laury. Jednak brak wzajemności sprawia, że miłość staje się nie tylko źródłem namiętności, ale także wszechogarniającego cierpienia.Refleksja podmiotu lirycznego dotyczy przede wszystkim jego bezradności. Nie potrafi on opanować intensywnego uczucia, będąc skazanym na towarzyszące mu cierpienie. W części refleksyjnej ja mówiące porównuje swój los do sytuacji żeglarza znajdującego się na ogarniętym potężną burzą morzu: 

W burzy znalazłem się podarłszy żagle, 

 Na pełnym morzu, samotny, bez steru. 

 W lekkiej od szaleństw, w ciężkiej od win łodzi 

 Płynę nie wiedząc już sam, czego pragnę. 

Ta metafora wyraźnie podkreśla siłę targającej nim namiętności, uwydatniając niemoc, konieczność poddania się silnym prądom, co akcentuje wers: 

Płynę nie wiedząc już sam, czego pragnę.

Miłość ukazana w „Sonecie 132” jest uczuciem niemożliwym do jednoznacznego określenia. Jawi się zarówno jako źródło pozytywnych przeżyć, jak i cierpień oraz bolesnych doświadczeń. Podmiot liryczny nie może jednak pokonać mocnej namiętności, będąc zupełnie bezradnym wobec jej siły. Warto zaznaczyć, że sytuacji lirycznej nie należy rozumieć jako manifestacji cierpienia. Podmiot liryczny podkreśla sprzeczne uczuci, które nim miotają chcąc w ten sposób podkreślić, że miłość jest siłą nieograniczoną.